SAMOCHODOWY TRANSPORT KRAJOWY I MIĘDZYNARODOWY
KOMPEDIUM WIEDZY PRAKTYCZNEJ
TOM 2 - wydanie 2, uzupełnione

Książka zawiera akty prawne stosowane w transporcie drogowym. Dokumenty i kwalifikacje kierowcy w transporcie. Formularze umów i zaświadczeń wymagane przy wykonywaniu przewozu osób lub rzeczy, na podstawie odrębnych przepisów, umów międzynarodowych i konwencji. Prawidłowe wypełnianie druków, formularzy i innych dokumentów wymaganych. Przepisy socjalne. Przepisy o czasie pracy i odpoczynku kierowców w transporcie drogowym – specyfika, zasady. Urządzenia rejestrujące samoczynnie prędkość jazdy, czas jazdy i czas. Dokumenty w przewozie towarów niebezpiecznych. Ograniczenia i zakazy w ruchu. Bezpieczna odległość między pojazdami. Systemy pobierania opłat za autostrady w Europie. Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów w transporcie.

Samochodowy transport krajowy i międzynarodowy - tom II 
Przepisy prawne

SPIS TREŚCI

Od wydawcy

Wstęp

SYMBOLE, OZNACZENIA ORAZ DEFINICJE

CZĘŚĆ III. NAJWAŻNIEJSZE PRZEPISY PRAWNE DOTYCZĄCE KIEROWCÓW

Wprowadzenie

1. Podstawowe akty prawne stosowane w transporcie drogowym
1.1. Rodzaje aktów prawnych stosowanych w Unii Europejskiej
1.1.1. Podstawowe akty prawne występujące wUnii Europejskiej
1.1.2. Rodzaje aktów prawnych występującewPolsce
1.1.3. Podstawowe akty prawne występujących wPolsce
1.1.4. Podstawowe definicjezgodne zw Ustawą o Transporcie Drogowym
1.2. Najważniejsze organizacje związane z transportem drogowym
1.2.1. Organizacje zajmujące się polityką transportową w Europie
1.2.2. Organizacje zajmujące się polityką transportową w Polsce
1.3. Podstawowe akty prawne dotyczące szkoleń kierowców
1.3.1. Uregulowania UE w zakresie szkoleń kierowców
1.3.2. Obowiązkowe kwalifikacje i szkolenia dla kierowców wykonujących przewozy w transporcie drogowym w Polsce
1.3.3. Badania lekarskie przeprowadzane w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem
1.3.4. Badania psychologiczne przeprowadzane w celu orzeczenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem
1.3.5. Obowiązki przewoźnika w stosunku do kierowców
1.4. Podstawowe akty prawne w zakresie warunkówtechnicznych pojazdów
1.4.1. Homologacja pojazdów
1.4.2. Podstawowe definicje charakterystyki technicznej środków transportowych
1.4.3. Główne masy i miary środków transportowych obowiązujących w Polsce
1.4.3.1. Długości środków transportowych
1.4.3.2. Dopuszczalna masa całkowita pojazdów w Unii Europejskiej i wPolsce
1.4.3.3. Dopuszczalne naciski na osie pojazdu w Polsce
1.5. Podział środków transportowych w USA i w Europie
1.5.1. Środki transportowe w USA
1.5.2. Środki transportowe w Europie
1.6. Wymagania techniczne wobec pojazdów wykonujących przewóz osób
1.6.1. Charakterystyka technicznaautobusów
1.6.2. Podział autobusów i autokarów
1.6.3. Podział autokarów w systemie IRU
1.6.4. Charakterystyka autobusu szkolnego – Przewóz Dzieci
1.6.5. Charakterystyka autobusu do przewozu dzieci lub młodzieży do 18 lat 
1.6.6. Charakterystyka autobusu o dopuszczalnej prędkości do 100 km/h
1.6.7. Charakterystyka transportuosób niepełnosprawnych
1.6.7.1. Przepisy prawne
1.6.7.2. Oznakowanie pojazduprzeznaczonego do przewozu osób niepełnosprawnych
1.6.7.3. Zabudowa specjalistyczna nadwozi środków transportowych
1.6.7.4. Sposoby zabezpieczenia wózków inwalidzkich i dzieci
Literatura

Załączniki:
Załącznik Nr 1 - Proponowany Plan szkolenia i metodyka nauczania w zakresie kwalifikacji wstępnej kierowców zawodowych wykonujących transport drogowy osób.
Załącznik Nr 2 - Proponowany Plan szkolenia i metodyka nauczania w zakresie kwalifikacji wstępnej kierowców zawodowych wykonujących transport drogowy rzeczy.
Załącznik Nr 3 – Przykładowy wzór regulaminuokreślającegowarunki obsługi podróżnych, odprawy oraz zasady przewozu osób, bagażu i innych rzeczy firmy transportowejo specjalnościprzewóz osób
Załącznik Nr 4 – Przykładowy wzór regulaminuokreślającego zasady, obowiązki, wzory i zalecenia dlakierowców firmy przewożącej ładunki.

2. Podstawowe dokumenty i kwalifikacje przedsiębiorcy i kierowcy w transporcie drogowym
2.1. Podstawowe kwalifikacje do kierowania pojazdami
2.1.1. Uprawnienia do kierowania pojazdami
2.2. Dokumenty kierowcy 
2.2.1. Podstawowe dokumenty kierowcy w transporcie drogowym potrzebne w trakcie realizacji umowy o przewóz towarów lub osób
2.2.1.1. Wzory dokumentów kierowcy według Prawa o ruchu drogowym
2.2.1.2. Wzory dokumentów według Ustawy o transporcie drogowym
2.2.2. Podstawowe dokumenty związane z przewozem żywności i żywych zwierząt
2.2.3. Dokumenty kierowcy przewożącego ładunki nienormatywne
2.3. Kary za niewłaściwe wykonywanie Ustawy o transporcie drogowym
2.3.1. Wykroczenia i kary za wykonywanie transportu drogowego iza brak wymaganych dokumentów
2.3.2. Wykroczenia i kary za wykonywanie transportu drogowego lub przewozu na potrzeby własne z naruszeniem przepisów dla kierowców i przewoźników drogowych dotyczących przewozu żywych zwierząt
Literatura

3. Inne dokumenty, formularze umów i zaświadczeń wymagane przy wykonywaniu przewozu osób lub rzeczy, na podstawie odrębnych przepisów, umów międzynarodowych i konwencji. Prawidłowe wypełnianie druków, formularzy i innych dokumentów wymaganych przepisami
3.1. Dokumenty przewozowe w transporcie ładunków
3.1.1. List przewozowy krajowy lub międzynarodowy w transporcie ładunków. List CMR
3.1.2. Dokumenty związane z odprawą celną towarów w drogowym transporcie międzynarodowym
3.2. Wykroczenia i kary za wykonywanie transportu drogowego lub przewozu na potrzeby własne artykułów żywnościowych szybko psujących się w stosunku do kierowcy
3.3. Wymagania międzynarodowe dla nowoczesnych środków transportowych
3.3.1. Wymagania stawiane dla „zielonego” ciężarowego pojazdu samochodowego
3.3.2. Minimalne normy techniczne i wymagania bezpieczeństwa zgodnie z Regulacjami CEMT
3.3.3. Warunki techniczne dla przyczep (naczep) przy EURO
3.3.4. Emisja spalin dla silników wysokoprężnych – Normy EURO
3.3.4.1. Dokumenty określające spełnienie przez pojazd i przyczepę wymogów bezpieczeństwa
3.3.4.2. Dokumenty pojazdu (formularze CEMT) ze względu na EURO
3.3.4.3. Rodzaje dokumentów ze względu na EURO i kombinację pojazdów
3.4. Tablice i oznaczenia pojazdów w transporcie międzynarodowym
3.4.1. Rodzaje i znaczenia tabliczek (nalepek)
3.5. Dokumenty w zakresie przewozu osób
3.5.1. Rozkłady jazdy w krajowym drogowym przewozie osób
3.6. Inne dokumenty obowiązujące w transporcie drogowym
3.7. Wykroczenia i kary
3.7.1. Wykroczenia i kary w stosunku do przewoźnika drogowego wykonywującego transport drogowy lub przewozu na potrzeby własnedotycząceuiszczenia opłat za przejazd po drogach krajowych
3.7.2. Wykroczenia i kary w stosunku do przewoźnika drogowego za jazdę pojazdem bez wymaganych dokumentówprzewożącego osoby i ładunki
Literatura

4. Przepisy socjalne. Przepisy o czasie pracy i odpoczynku kierowców w transporcie drogowym – specyfika, zasady stosowania
4.1. Regulacje prawne dotyczące czasu pracy
4.1.1. Czas pracy kierowcy w państwach Unii Europejskiej
4.1.2. Czas pracy kierowcy w Polsce
4.1.2.1. Główne określenia ustawy o czasie pracy kierowców
4.1.2.2. Czas pracy kierowców zatrudnionych na podstawie kodeksu pracy
4.2. Czas dyżuru kierowcy
4.3. Normy czasu jazdy i odpoczynku kierowcy
4.4. Systemy zatrudnienia kierowcy
4.4.1. System podstawowy czasu pracy kierowcy
4.4.2. System równoważny czasu pracy kierowcy
4.4.3. System przerywany czasu pracy kierowcy
4.4.4. System zadaniowy czasu pracy kierowcy
4.5. Wykroczenia i kary za wykonywanie transportu drogowego lub przewozu na potrzeby własne dotyczące przepisów socjalnych
Literatura

5. Urządzenie rejestrujące samoczynnie prędkość jazdy, czas jazdy i czas postoju
5.1. Definicje i parametry rejestrowane przez tachograf
5.2. Historia i rozwój tachografów na świecie
5.3. Przepisy regulujące sytuację prawną tachografu w Polsce
5.4. Zwolnienia prawne z obowiązku montowania urządzeń rejestrujących w pojazdach
5.5. Podstawowe zasady użytkowania tachografu ( tarcze rejestrujące – wykresówki)
5.5.1. Obowiązkowe czynności kierowcy w stosunku do tachografu analogowego
5.5.2. Rodzaje najczęściej stwierdzanych nadużyć przy używaniu tachografu analogowego przez kierowcę
5.6. Rodzaje i budowa tachografów
5.7. Kontrola metrologiczna tachografów
5.8. Tachograf cyfrowy
5.8.1. Ustawodawstwo dotyczące tachografu cyfrowego
5.8.2. Parametry rejestrowane przez tachograf cyfrowy
5.8.3. Warunki techniczne dla tachografu cyfrowego
5.8.4. System tachografów cyfrowych w Polsce
5.8.5. Budowa tachografu cyfrowego
5.8.6. Rodzaje i przeznaczenie kart chipowych
5.8.7. Podstawowe zasady odczytywania danych informacyjnych z tachografu cyfrowego
5.8.8. Obowiązki kierowcy w zakresie użytkowania tachografu cyfrowego
5.8.9. Kontrola parametrów tachografu cyfrowego
5.8.10. System wydawania kart tachograficznych
5.9. Kontrola tachografu z tarczką (wykresówka) przez organa kontroli
5.10. Przepisy karne dotyczące tachografu
5.10.1. Odpowiedzialność karna kierowcy w zakresie tachografu
5.11. Wykroczenia i kary za nieprawidłowe używanie tachografów przez kierowców przewożących ładunki i osoby
Literatura

6. Dokumenty w przewozie towarów niebezpiecznych
6.1. Dokumenty uprawniające do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie transportu odpadów
6.2. Dokumenty wymagane w pojeździe przewożącym towary niebezpieczne
6.2.1. Dane podstawowe i informacyjne dokumentu przewozowego
6.2.2. Instrukcja pisemna dla kierowcy
6.2.3. Świadectwo dopuszczenia pojazdów do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych
6.2.4. Zaświadczenie o przeszkoleniu kierowcy
6.2.5. Multimodalny dokument przewozowy towarów niebezpiecznych
6.2.6. Zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu technicznym pojazdu
6.3. Dokumenty specjalne (powypadkowe)
6.4. Wykroczenia i kary za wykonywanie transportu drogowego lub przewozu na potrzeby własne w stosunku do kierowców za naruszenie przepisów dotyczących przewozu drogowego towarów niebezpiecznych
6.5. Wykroczenia i kary za wykonywanie transportu drogowego z naruszeniem przepisów dotyczących przewozu odpadów
Literatura

7. Ograniczenia i zakazy w ruchu drogowym
7.1. Zasady ograniczenia i zakazów poruszania się ciężarówek w Polsce
7.2. Artykuły szybko psujące się i środki spożywcze wyłączone z zakazu przewozu
7.3. Wykroczenia i kary za jazdę z naruszeniem ograniczeń i zakazów ruchu

8. Bezpieczna odległość między pojazdami
8.1. Aspekty bezpiecznej odległości od poprzedzającego pojazdu
8.2. Interpretacja bezpiecznego odstępu na świecie
8.3. Metody praktyczne wyznaczenia bezpiecznego odstępu na drodze
8.4. Kary za niezachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami we Francji
Literatura

9. Systemy pobierania opłat za autostrady w Europie
9.1. Podstawy prawne funkcjonowania systemów opłat drogowych w Europie
9.2. Systemy pobierania opłat drogowych na terytorium Niemiec
9.2.1. Podstawy prawne
9.2.2. Pojazdy objęte obowiązkiem płacenia myta
9.2.3. Pojazdy zwolnione od obowiązku płacenia myta
9.2.4. Sieć dróg podlegająca opłacie
9.2.5. Klasyfikacja myta
9.2.6. Kontrola płatności myta
9.2.7. Charakterystyka systemu możliwości poboru myta firmy Toll Collect GmbH
9.2.8. Zasady funkcjonowania automatycznego systemu księgowania myta
9.2.9. Zasady funkcjonowania ręcznego systemu księgowania myta
9.2.10. Czynności kierowcy przy opłacie myta przez terminal w systemie ręcznym
9.2.11. Zasady funkcjonowania ręcznego księgowaniamyta przezInternet
9.2.12. Awaryjny sposób opłaty myta w Niemczech
9.2.13. System kontrolny dotyczący płacenia myta
9.3. System pobierania opłat drogowych (GO) na terytorium Austrii
9.3.1. Podstawowe wiadomości o systemie
9.3.2. Sieć dróg objęta systemem opłat drogowych
9.3.3. Budowa systemu pobierania opłat (GO)
9.3.4. Charakterystyka urządzenia GO-BOX
9.3.5. Sposoby pobierania opłat
9.3.6. Zasada działania systemu
9.3.7. Istotne informacje dla kierowcy z urządzenia GO-BOX w czasie jazdy (funkcjonowania systemu)
9.3.8. Kontrola systemu opłat drogowych
9.3.9. Kary dla przewoźników
9.3.10.Różnice i podobieństwa w pobieraniu opłaty za korzystanie z infrastruktury liniowej pomiędzy Niemcami i Austrią
9.4. System pobierania opłat drogowychna terytorium Republiki Czeskiej
9.4.1. Elektroniczna opłata drogowa
9.4.2. Zasady naliczania opłat
9.4.3. Sposoby zapłaty myta
9.4.4. Kontrola opłat drogowych
9.4.5. Kontrola wykonania opłat drogowych
9.4.6. Sieć dróg objęta systemem opłat drogowych.
9.5. System pobierania opłat drogowychna terytorium Francji
9.5.1. Ramy prawne regulujące pobieranie opłat za przejazdy francuskimi autostradami
9.5.2. Zarządcy francuskich autostrad
9.5.3. Zasada działania systemu
9.5.4. Pojazdy objęte obowiązkiem płacenia myta
9.5.5. Pojazdy zwolnione z obowiązku płacenia myta.
9.5.6. Zalety systemu
9.5.7. Sieć dróg objętych opłatą
9.5.8. Wysokość należnych opłat
9.5.9. Zasady naliczania opłat.
9.5.10. Postępowanie awaryjne.
9.5.11. Wysokość zniżek ustalonych przez poszczególnych operatorów
9.6. Inne sposoby pobierania opłat drogowychw Europie
9.6.1. Opłaty za autostrady w Słowacji
9.6.2. Opłaty za drogi samochodowe w Rosji
Literatura

10. Organy państwowe uprawnione do kontroli i stosowanie przepisów
10.1. Organa państwowe wyznaczone do kontroli transportu drogowego
10.1.1. Uprawnienia Inspekcji Transportu Drogowego
10.1.1.1. Uprawnienia Inspektorów Transportu Drogowego w zakresie kontroli ruchu drogowego
10.1.2. Uprawnienia Policji w stosunku do kontroli ruchu drogowego
10.1.3. Uprawnienia Straży Granicznej w zakresie kontroli ruchu drogowego
10.1.4. Uprawnienie Straży Gminnej w zakresie kontroli ruchu drogowego
10.1.5. Uprawnienia Funkcjonariuszy Celnych w zakresie kontroli ruchu drogowego
10.1.6. Uprawnienia pracowników Zarządów Dróg w zakresie kontroli ruchu drogowego
10.1.7. Uprawnienia Strażników Leśnych i Straży Parku w zakresie kontroli ruchu drogowego
10.1.8. Uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy
10.1.9. Zasady kontroli drogowej w Niemczech (BAG)
Literatura

11. Orientacja w lokalizacji i warunkach funkcjonowania przejść granicznych
11.1. Regulacje prawne
11.2. Oznakowanie, rodzaje idefinicje przejść granicznych
11.3. Zasady ochrony granic Polski
11.4. Rozmieszczenie drogowychprzejść granicznych
11.5. Wykaz przejść granicznychna których będzie dokonywana weterynaryjna kontrola graniczna dla zwierząt i żywności
11.6. Wykaz przejść granicznychna których będzie dokonywana kontrola granicznapasz i pasz leczniczych
11.7. Wykaz przejść granicznych, którymi realizowany jest międzynarodowy obrót odpadami 
Literatura

12. Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów ruchu drogowego
12.1. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji na podstawie Kodeksu Karnego
12.2. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji na podstawie Kodeksu Wykroczeń
12.3. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji na podstawie Kodeksu Cywilnego
12.4. Odpowiedzialność kierowców na podstawie Ustawy o transporcie drogowym
12.5. Wybrane zagadnienia z Prawa o ruchu drogowym
12.6. Wykaz punktów karnych za wykroczenia drogowe
12.7. Znaki drogowe i sygnały świetlne
Literatura

13. Ubezpieczenia związane z transportem drogowym
13.1. Ubezpieczenia OC
13.1.1. Pojęcie odpowiedzialności cywilnej
13.1.2. Polisa ubezpieczeniowa
13.1.3. Minimalna suma gwarancyjna
13.2. Ubezpieczenie autocasco i jego zakres
13.2.1. Ubezpieczenie w pełnym zakresie
13.2.2. Ubezpieczenie w ograniczonym zakresie
13.2.3. Ubezpieczenie w zakresie mini – casco.
13.3. Ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków NW
13.3.1. Pojecie nieszczęśliwego wypadku
13.3.2. Pojęcie wypadku drogowego
13.3.3. Pojęcie wypadku komunikacyjnego
13.3.4. Pojęcie kolizji drogowej
13.3.5. Rodzaje ubezpieczenia NW
13.3.6. Przypadki w których zakład ubezpieczeń nie ponosi odpowiedzialności  tytułu NW
13.4. Inne ubezpieczenia
13.4.1. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej
13.4.1.1. Odpowiedzialność deliktowa.
13.4.1.2. Odpowiedzialność kontraktowa
13.4.1.3. Suma gwarancyjna.
13.4.1.4. Roszczenie
13.4.2. Ubezpieczenie należytego wykonania kontraktu
13.4.2.1. Gwarancja ubezpieczeniowa i jej rodzaje
13.4.3. Rodzaje ubezpieczenia towaru - przykłady
13.4.4. Ubezpieczenie kierowcy – przykłady
Literatura
Załącznik do rozdziału:
Wzory dokumentów ubezpieczeniowych

Załączniki do poradnika:
1. Dyrektywa 2003/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie wstępnej kwalifikacji i okresowego szkolenia kierowców niektórych pojazdów drogowych do przewozu rzeczy lub osób, zmieniająca rozporządzenie Rady ( EWG ) nr 3820/85 oraz dyrektywę Rady 91/439/EWG i uchylająca dyrektywę Rady 76/914/EWG
2. Rozporządzenie (we) nr 561/2006 parlamentu europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniające rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85
3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 lipca 2008 r. w sprawie szkolenia kierowców wykonujących przewóz drogowy (Dz. U. Nr 124. Poz. 805 z dnia 14 lipca 2008 r.)

Książki serii Samochodowy transport krajowy i międzynarodowy:

• TOM 1 - Zabezpieczenia ładunków oraz zagadnienia techniczno-eksploatacyjne w transporcie drogowym. Zagadnienia techniczne. Płyny eksploatacyjne,
• TOM 2 - Przepisy prawne,
• TOM 3 - Środowisko pracy kierowcy. Logistyka,