Poradnik Mechanika - licencja Europa - Lehrmittel Verlag
Poradnik mechanika – w bardzo zwartej i przejrzystej formie przedstawia niezbędne dane, jakich potrzebuje konstruktor, technolog i mechanik zajmujący się budową maszyn i urządzeń. Jest cennym źródłem informacji również dla specjalistów z innych dziedzin, a także dla uczniów i studentów. Bogata i atrakcyjna szata graficzna, składająca się z kolorowych ilustracji, rysunków, wykresów i tabel, ułatwia wyszukiwanie prezentowanych treści.

UWAGA! Do książki dołączona jest wkładka ze wzorami. Poradnik obejmujący tablice i wzory rozmieszczone w siedmiu rozdziałach zaopatrzony jest w spis treści oraz skorowidz nazw i norm

Poradnik przeznaczony jest dla:

• mechaników zatrudnionych w przemysle i rzemioślników
• technologów produkcji mechanicznej
• technologów obróbki skrawaniem
• kreślarzy technicznych
• uczniów techników i kursów mistrzowskich
• praktyków zatrudnionych w przemyśle i rzemiośle
• studentów wydziałów mechanicznych

Szybki rozwój techniki oraz wprowadzenie jednolitych międzynarodowych norm wymagały gruntownego przeredagowania poradnika. Uwzględniono przy tym również wiele sugestii Czytelników oraz zadbano o wiekszą przejrzystość opracowania.

Spis treści:
1. Matematyka techniczna
1.1.Tablice
Pierwiastek, powierzchnia koła
Sinus, cosinus
Tangens, cotangens
1.2. Funkcje trygonometryczne
Definicje, twierdzenie sinusów, -cosinusów
Twierdzenie Talesa
1.3. Podstawy matematyki
Nawiasy, potęgowanie, pierwiastkowanie
Równania
Potęgi liczby dziesięć, odsetki
Rachunek procentowy, reguła trzech
1.4. Symbole wielkości, jednostki
Symbole, znaki matematyczne
Podstawowe wielkości i jednostki układu SI
Jednostki spoza układu SI
1.5. Długości
Trójkąt prostokątny
Podział długości
Długość rozwinięta, długość drutu sprężyny, długość półfabrykatu
1.6. Figury płaskie
Powierzchnie graniaste
Trójkąt równoboczny, wielokąt, koło
Powierzchnie koliste
1.7. Bryły
Sześcian, walec, piramida
Piramida ścięta, stożek, stożek ścięty, kula
Bryły złożone
1.8. Masa
Obliczenie ogólne
Masa na jednostkę długości
Masa na jednostkę powierzchni
1.9. Środki ciężkości
Środki ciężkości linii
Środki ciężkości powierzchni

2. Fizyka techniczna
2.1. Ruchy
Ruchy jednostajne i przyspieszone
Prędkości w maszynach
2.2. Siły
Składanie i rozkładanie
Siła ciężkości, siła sprężysta
Prawo dźwigni, siła nacisku
Momenty obrotowe, siła odśrodkowa
2.3. Praca, moc, sprawność
Praca i energia
Maszyny proste
Moc, sprawność
2.4. Tarcie
Siła tarcia
Współczynniki tarcia
Tarcie w łożyskach
2.5. Ciśnienie w cieczach i gazach
Ciśnienie – definicja i rodzaje
Wypór
Zmiany stanu gazów
2.6. Wytrzymałość materiałów
Obciążenia, rodzaje obciążeń
Współczynniki bezpieczeństwa, stałe wytrzymałościowe
Naprężenie rozciągające, ściskające i naciski
Ścinanie, wyboczenie
Zginanie, skręcanie
Wytrzymałość zmęczeniowa
Momenty powierzchniowe i wskaźniki wytrzymałości
Porównanie przekrojów o różnych kształtach
2.7. Technika cieplna
Temperatury, dylatacja, skurcz
Ilość ciepła
Ciepło topnienia, parowania, spalania i strumień ciepła
2.8. Elektrotechnika
Prawo Ohma, oporność przewodnika
Łączenie oporników
Rodzaje prądów elektrycznych
Praca i moc elektryczna

3. Komunikacja techniczna
3.1. Podstawowe konstrukcje geometryczne
Odcinki prostopadłe i kąty
Styczne i przejścia kołowe, wielokąty
Okręgi wpisane, elipsy
Cykloida, ewolwenta, parabola
3.2. Wykresy
Kartezjański układ współrzędnych
Rodzaje wykresów
3.3. Elementy rysunku technicznego
Znaki pisma
Liczby normalne, promienie, podziałki
Arkusze rysunków
Rodzaje linii
3.4. Sposoby przedstawiania na rysunkach
Metody rzutowania
Widoki
Przekroje
Kreskowanie
3.5. Wymiarowanie
Reguły wymiarowania
Elementy rysunku technicznego
Nanoszenie tolerancji wymiarowych
Rodzaje wymiarów
Uproszczenia rysunkowe
3.6. Elementy maszyn
Koła zębate
Łożyska toczne
Uszczelnienia
Pierścienie osadcze, sprężyny
3.7. Elementy przedmiotu obrabianego
Nadlewy, krawędzie
Wyjścia gwintów, podcięcia
Gwinty, połączenia gwintowe
Nakiełki, powierzchnie moletowane, podcięcia
3.8. Spawanie, lutowanie
Sposoby przedstawiania na rysunkach
Przykłady wymiarowania
3.9. Powierzchnie
Podawanie twardości na rysunkach
Odchyłki kształtu, chropowatość
Pomiary powierzchni
3.10. Tolerancje i pasowania
Podstawy
Pasowanie wg zasady stałego otworu i stałego wałka
Tolerancje ogólne
Zalecane pasowania
Pasowanie łożysk tocznych
Tolerowanie kształtu i położenia

4. Technika materiałowa
4.1. Materiały
Własności materiałów stałych
Własności materiałów ciekłych i gazowych
Układ okresowy pierwiastków
4.2. System oznaczania stali
Definicja i podział stali
Cyfrowe oznakowanie stali
4.3. Rodzaje stali
Stale – przegląd
Stale konstrukcyjne
Stale do nawęglania, ulepszania cieplnego, azotowania, automatowe
Stale narzędziowe
Stale nierdzewne i sprężynowe
4.4. Wyroby gotowe ze stali
Blachy, taśmy, rury
Profile
4.5. Obróbka cieplna
Układ żelazo – węgiel
Procesy
4.6. Odlewnicze stopy żelaza
Skrótowe oznaczenia, numery materiałowe
Podział odlewniczych stopów żelaza
4.7. Technika odlewnicza
Modele, budowa modeli
Skurcz odlewniczy, tolerancje
4.8. Metale lekkie
Stopy Al do obróbki plastycznej
Aluminiowe stopy odlewnicze
Profile aluminiowe
Stopy magnezowe i tytanowe
4.9. Metale ciężkie
Przegląd
System oznaczeń
Stopy miedzi
4.10. Inne materiały
4.11. Tworzywa sztuczne
Przegląd
Termoplasty
Duroplasty, elastomery
Przeróbka tworzyw sztucznych
4.12. Badanie materiałów
Metody badań
Próba rozciągania, ścinania, udarności, tłoczności
Pomiar twardości
4.13. Korozja, ochrona przed korozją
4.14. Materiały niebezpieczne

5. Elementy maszyn
5.1. Gwinty
Przegląd gwintów
Gwinty metryczne ISO
Gwinty Withwortha, gwinty rurowe
Gwinty trapezowe, gwinty trapezowe niesymetryczne
Tolerancje gwintów
5.2. Śruby
Przegląd
Oznaczanie, wytrzymałość
Śruby z łbem sześciokątnym
Pozostałe śruby
Obliczanie połączeń śrubowych
Zabezpieczenia śrub
Rozwartość klucza
5.3. Pogłębienia
Pogłębienia pod wkręty z łbem stożkowym
Pogłębienia pod wkręty z łbem walcowym
5.4. Nakrętki
Przegląd
Oznaczenia
Klasy wytrzymałości, nakrętki sześciokątne
Pozostałe nakrętki
5.5. Podkładki
Przegląd
Podkładki płaskie
Podkładki HV, podkładki sprężyste
5.6. Kołki i sworznie
Przegląd
Kołki walcowe, kołki sprężyste
Kołki karbowane, nitokołki, sworznie
5.7. Połączenia wałek – piasta
Kliny i wpusty
Wpusty, wpusty czółenkowe
Połączenia wielowpustowe
Stożki narzędziowe
5.8. Sprężyny, oprzyrządowanie
Sprężyny
Tulejki wiertarskie, chwyty
Znormalizowane części techniki wykrawania
5.9. Elementy napędowe
Pasy
Koła zębate
Przełożenia, wykres przełożeń
5.10. Łożyska
Łożyska ślizgowe
Łożyska toczne
Pierścienie osadcze, płytki sprężynujące
Elementy uszczelniające
Oleje smarowe, smary plastyczne

6. Technika produkcji
6.1. Zarządzanie jakością
Pojęcia, definicje
Planowanie jakości, kontrola jakości
Ocena statystyczna
Statystyczne sterowanie procesem
Jakościowe możliwości procesu
6.2. Planowanie produkcji
Określenie harmonogramów metodą REFA
Rachunek kosztów
Godzinowe koszty masznowe
6.3. Obróbka skrawaniem
Czasy główne maszynowe
Chłodzenie i smarowanie technologiczne
Materiały narzędziowe
Siły i moce skrawania    
Parametry skrawania: wiercenie, toczenie
Toczenie stożków
Parametry skrawania: frezowanie
Dzielenie podzielnicą
Parametry skrawania: szlifowanie i gładzenie
6.4. Obróbka erozyjna
Parametry procesu
Metody
6.5. Oddzielanie przez cięcie
Siły cięcia
Wymiary narzędzia i przedmiotu wycinanego
Położenie czopa tłocznika
6.6. Obróbka plastyczna
Charakterystyka gięcia
Głębokie ciągnienie
6.7. Łączenie
Metody spawania i pozycje spawania
Przygotowanie złącz
Spawanie gazowe
Spawanie w osłonie gazów ochronnych
Cięcie termiczne
Znakowanie butli gazowych
Lutowanie
Klejenie
6.8. Ochrona pracy i ochrona środowiska
Znaki zakazu
Znaki ostrzegawcze
Znaki nakazu, znaki ratunkowe
Znaki informacyjne
Symbole zagrożenia
Oznakowanie przewodów rurowych
Dźwięk i hałas

7. Technika automatyzacji i informatyka
7.1. Technika sterowania, pojęcia podstawowe
Pojęcia, oznaczenia, symbole graficzne
Regulatory analogowe
Regulatory nieciągłe i cyfrowe
Działania logiczne
7.2. Obwody elektrotechniczne
Symbole połączeń
Oznaczenia połączeń na schematach
Schematy przepływu prądu
Sensory
Sposoby ochrony
7.3. Schematy działania i diagramy funkcyjne
Schematy działania
Diagramy funkcyjne
7.4. Układy pneumatyczne i hydrauliczne
Symbole połączeń
Struktura schematów połączeń
Układy sterowania
Ciecze ciśnieniowe w hydraulice
Siłowniki pneumatyczne
Siły parcia tłoków
Prędkości, moc
Dokładne rury stalowe
7.5. Sterowniki swobodnie programowalne
Języki programowania PLC
Schemat drabinkowy (LD)
Język modułów funkcyjnych (FBS)
Tekst strukturalny (ST)
Lista instrukcji
Proste funkcje
7.6. Technika manipulacyjna i robotyka
Układ współrzędnych i osie
Budowa robotów
Chwytaki, bezpieczeństwo pracy
7.7. Technika NC
Układ współrzędnych
Struktura programu
Warunki drogi, funkcje dodatkowe
Korekcje narzędzi i toru
Ruchy robocze
Cykle PAL we frezarkach
Cykle PAL w tokarkach
7.8. Technika informacyjna
Systemy liczbowe
Zestaw znaków ASCII
Symbole na schematach blokowych programów
Schemat blokowy programu, strukturogram
Rozkazy WORDa i EXCELa
Skorowidz norm 399 … 403
Skorowidz nazw 404 … 422
Rodzaje norm i normatywów (wybór)
Normy i przepisy regulacyjne
Normowanie, pojęcia
Pojęcie Przykład Objaśnienie
Norma PN-T-86160:1990
DIN 7157 Norma jest to opublikowany wynik pracy normalizacyjnej, np zbiór określonych pasowańw DIN7157
Część DIN 30910-2 Część norm odpowiada innym częściom o takim samym numerze głównym DIN 30910-2 opisuje np spieki do filtrów, podczas gdy części 3 i 4 opisują spieki do łożysk i form
Dodatek DIN 55350
Bbl 1
Dodatek zawiera informacje dotyczące jakiejś normy, jednak nie zawiera dodatkowych ustaleń. Dodatek DIN 55350 Bbl 1 zawiera pełny skorowidz haseł występujących w DIN 55350, w definicjach pojęć dotyczących zapewnienia jakości
Projekt E DIN EN 10025-1
Projekt normy stanowi tymczasowy wynik ustaleń normujących, przedstawiony opinii publicznej do oceny Planowana norma DIN EN 10025 – 1 określająca warunki dostawy walcowanych na ciepło wyrobów z prętów budowlanych
Prenorma DIN V 17006-100 (1999-04)
Prenorma stanowi rezultat ustaleń normujących, która z uwagi na pewne zastrzeżenia nie została przez DIN jako norma ogłoszona DIN V 17006 – 100 dotyczy np dodatkowych symboli w systemie oznaczeń rodzajów stali
Data wydania DIN 76-1(2004-06)
Jest to data opublikowania normy w biuletynie DIN, z którą to norma staje się obowiązująca. Normowanie jest to planowo przeprowadzone ujednolicenie materialnych i niematerialnych obiektów, np części maszyn, metod obliczeniowych, przebiegu procesów produkcyjnych i usług, wykonane na pożytek społeczny
Rodzaj Skrót Objaśnienie Cele i treści
Normy międzynarodowe (ISO) ISO International Organisation for Standarisation,
Genewa (O i S zamieniono miejscami)
Ułatwienie międzynarodowej wymiany towarów i usług oraz współpracy naukowej, techniczneji ekonomicznej
Normy europejskie (normy EN) EN Europejska organizacja normalizacyjna CEN (Comunité Européen de Normalisation), Bruksela
Zharmonizowanie techniczne i związane z tym usuwanie utrudnień w handlu w celu wspierania rynku wewnętrznego i jednoczenia się Europy
Polskie normy (PN) - PN Jest normą o zasięgu krajowym, przyjętą na drodze konsensu i zatwierdzoną przez krajową jednostkę normalizacyjną (Polski Komitet Normalizacyjny), oznaczona na zasadzie wyłączności. Od 1 stycznia 2003 stosowanie PN jest już całkowicie dobrowolne
PN-EN Polska norma wprowadzająca Normę Europejską. W każdym kraju członkowskim UE i EFTA teksty norm krajowych wprowadzających normy europejskie są takie same
PN-ISO Norma polska, która przejęła bez zmian normę międzynarodową. W obszarach nie objętych normalizacją europejską PKN wprowadza normy identyczne z normami międzynarodowymi
PN-EN ISO Norma europejska, która przejęła normę międzynarodową i która uzyskała status normy polskiej
Normy niemieckie (normy DIN) -DIN Niemiecki Instytut Normalizacyjny, Deutsches Institut für Normung eV, Berlin
Narodowa działalność normalizacyjna służy racjonalizacji, zapewnieniu jakości, bezpieczeństwu, ochronie środowiska oraz wzajemnemu zrozumieniu w gospodarce, technice, nauce, zarządzaniu i w życiu społecznym
DIN EN Norma europejska, której niemiecka edakcja uzyskała status normy niemieckiej
DIN ISO Norma niemiecka, która przejęła bez zmian normę europejską
DIN EN ISO Norma europejska, która przejęła normę międzynarodową i której niemiecka redakcja uzyskała status normy niemieckiej
Wytyczne VDI VDI Towarzystwo Inżynierów Niemieckich
(Verein Deutscher Ingenieure eV Dusseldorf). Wytyczne odzwierciedlające aktualny stan techniki w określonych zakresach tematycznych i zawierające np konkretne sposoby postępowania w celu przeprowadzania obliczeń lub kształtowania procesów w budowie maszyn, względnie w elektrotechnice